کمپانی اپل با افزودن آپدیت های جدید به آی او اس 9 گامی بلند به سوی استفاده ی آسانتر از دستگاههای تولیدی خود برداشته است.

اپل با عرضه ی آی او اس 9 به بازار موفق شد یک بار دیگر انتظارات مشتریان خود را برآورده کند. این ای او اس جدید که توسط تکنولوژی قدرتمند Cupertino تولید شده، با استقبال بینظیر هفتاد درصدی ،حضوری پررنگ در بازار داشته است درحالیکه ورژن مارشملو آندروید تنها روی 0.3 درصد از دستگاههای آندروید اجرا میشود. به اعتقاد مولف ،این رقم باورنکردنی نتیجه ی ارتقاهایی است که آی او اس 9 برای کاربران خود فراهم کرده است.

اما آی او اس 9 چه ویژگی های برجسته ای دارد؟ برای تقویت و ارتقای تجربه کاربری چه تغییراتی در آن ایجاد شده؟ و طراحان اپلیکیشن موبایل از این تغییرات چه بهره ای می برند؟

در این مقاله به برخی از اصول بنیادین تجربه کاربری که توسط اپل در آخرین ورژن آی او اس مهیا شده و همچنین به برخی از نکات کلیدی برای طراحان اشاره میکنیم.

تاچ سه بعدی و بازخورد لمسی.

آی او اس 9، Force Touch-ready است که در ایفون بعنوان تاچ سه بعدی نیز شناخته میشود. این مشخصه در ابتدا برای اپل واچ طراحی شده بود، اما درنهایت منجر به تغییر درنحوه عملکرد دستگاههای آی او اس شد.

تاچ سه بعدی دقیقا از همان تکنولوژی که موتور Taptic اپل و بازخورد لمسی( فناوری که از ویبره برای بازپخش اطلاعات استفاده میکند) استفاده میکنند برگرفته شده است. چند تفاوت جزیی و ظریف وجود دارند که تاچ را از تاچ سه بعدی متمایز میکند. درحالیکه Force Touch در برخی از جسچرهای شناخته شده مانند (pinch، سوایپ و ضربه زدن) همراه با فشار کار میکند ، تاچ سه بعدی با توانایی شناخت و پردازش فشارهای سخت تر یک گام فراتر نهاده است.

این ویژگی، دسترسی آسان به تمام گزینه های درون و خارج از اپلیکیشن را برای کاربران فراهم کرده است. بعنوان مثال کاربران می توانند روی آیکون یک اپلیکیشن  فشار آورده و محل آیتم هایی که زیاد استفاده میکنند را تعیین کنند. آنها همچنین می توانند درحالیکه درحال استفاده ازیک اپلیکیشن هستند به ایمیل های خود نگاهی سریع بیاندازند و یا لینک ها را پیش رویت کنند، بی آنکه به باز کردن آنها درحالت فول اسکرین نیاز باشد. این میان بر(shortcut) ها به کاربران امکان میدهند این فعالیت های تکراری را با سرعت بیشتری ادامه دهند.

فناوری جدید مقدار فشاری که یک کاربر به صفحه نمایش وارد میکند را احساس میکند. این فناوری جدید از سوی اپل "Peek and Pop" نامیده شده چرا که این فناوری به کاربران اجازه میدهد تا بدون بستن اپلیکیشن از قسمتی از محتوا یک پیش نما داشته باشد و سپس آنرا ببندد. هنگامیکه پیشنمایی کوچک از محتوای مشابه ظاهر شود کاربران می توانند "pop" کرده و در اپلیکیشن دیگری واکنش نشان دهند.

طراحان توجه داشته باشند که این میان برها با طراحی خوب، در پایان روز برای کاربران پربار و مفید هستند. مثلا به اپلیکیشن های enterprise دقت کنید، کارمندانی که از این اپلیکیشن ها استفاده میکنند قطعا خواستار این هستند که در روز چندین بار ازفعالیتی(task) به فعالیت دیگر بروند. مثلا هنگامیکه در حال انجام کاری هستند ناگزیر میشوند تا برای تایید آمار مرور گر را باز کنند یا ممکن است به استفاده از ماشین حساب نیاز پیدا کنند. آنها می توانند بدون ترک اپلیکیشن/فعالیت جاری، به ماشین حساب یا مرورگر وب دسترسی یابند. بنابراین می توان گفت که میان برهای طراحی شده برای آنها مفید واقع میشود.

طراحان می توانند از تاچ سه بعدی استفاده کرده و صرفنظر از دستگاه آی او اس استفاده شده، شیوه ی تعامل کاربران با اپلیکیشن ها را از طریق فراهم کردن کانتکست متفاوت و رقم زدن تجربه ای بینظیر تغییر دهند. مثلا این فناوری پیشگام می تواند در موقعیت هایی که فشار سخت و فشار ملایم برای اکشن هایی با نیروهای مختلف کاربرد دارد، برای خلق بازی ها آی او اس 9استفاده شود.  

بعلاوه طراحان می توانند اپلیکیشن های موجود خود را با این فناوری سازگار کرده و با افزودن این خصیصه به اپلکیشن های خود جلوه ای طبیعتی به آنها دهند. خصیصه اصلی چنین اپ هایی، کاهش تعاد ضربه های مورد نیاز برای تکمیل یک عمل می باشد. بعنوان مثال یک اپلیکیشنی که برای مدیریت لیست کاربرد را درنظر بگیرید، کاربران می توانند به ورودی های جدید نگاهی سریع انداخته و سپس می توانند با یک سوایپ ملایم، اقدام دیگری همچون تماس گرفتن یا ارسال ایمیل را نیز انجام دهند.

پرواکتیو سیری (Proactive Siri).

 اپل در اقدامی شگفت انگیز دستیار صوتی شخصی خود Siri را به دنیا معرفی کرد. همین دستیار صوتی با ویژگی"پرواکتیو" و با هدف رقابت با گوگل در ورژن جدید نیز وجود دارد. پرواکتیو صرفا با سیری ادغام نشده بلکه در تقویم توام با سایر اپلیکیشن ها نیز همراه شده است.

بعنوان مثال پرواکتیو قادر خواهد بود رویدادهای پیشرو که در زمان های خاصی روی میدهند را به کاربران یادآوری کند حتی وقتیکه کاربر به آن اشاره ای مختصر کرده باشد، مثلا کافیست چنین فرمانی به آن بدهد: "فردا بعدازظهر تولد دوستم را به من یادآوری کن".

پرواکتیو سیری همچنین می تواند برنامه روزمره تان را به شما یادآوری کند. مثلا قادر است زمان و نام اپلیکیشنی که استفاده میکنید را بخاطر سپرده، از این اطلاعات استفاد کند اپلیکیشن مورد نظر را درست هنگامیکه نیاز دارید بالا بیاورد. پرواکتیو با اپل موزیک نیز همراه شده و قادر است آهنگ های درخواستی کاربران را پخش کند.

درمجموع سیری قادر خواهد بود فعالیت های روزانه خود در طول روز را انجام دهد. انجام اموری همچون پخش موسیقی به محض روشن شدن بلوتوث توسط کاربر یا پیشنهاد استفاده از اپلیکیشن فیتنس، متناسب با عادت ورزشی بهنگام صبح همراه با موسیقی پرانرژی براساس نوع موسیقی مورد علاقه کاربران ،ازجمله مثال هایی هستند که تجربه کاربری را هدف قرار گرفته و آنرا تقویت میکنند.

پاسخ ها/ واکنش های هوشمندانه، نتایج جستجوی بهتر و سریعتر، مانیتور کردن عادت ها، پیشنهادات دقیق و بیدرنگ، بگونه ای تجربه کاربری را تقویت میکنند که پیشتر هیچگاه شاهد آن نبودیم. بعبارت دیگر  سیری با انجام بیشتر کاهای کاربران بدون آنکه کاربر درخواستی از آن کرده باشد، عملا دستگاهها را هندز فری کرده است. بطور خلاصه سیری صرفا یک دستیار شخصی نیست بلکه دستیاری شخصی و کارآمد است که میداند چه کاری را در چه زمانی انجام دهد.

با توجه به اینکه اپل پیوستن پرواکتیو به اپلیکیشن های شخص ثالث را اعلام کرده است، طراحان باید این خصیصه را با اپلیکیشن های خود ادغام کنند. لازم به ذکر است که اندورید نیز از پیوستن Google Now به اپلیکیشن های شخص ثالث خبر داده است.

بعبارت دیگر این اقدام تعامل کاربران با اپلیکیشن هایی که به دسته های مختلف تعلق دارند و موجب تقویت تجربه کاربری میشوند را ساده میکند.

گزینه های .Multi Tasking

این گزینه ها هم اکنون در آی پدهای مجهز به آی او اس 9 موجود هستند. علی الخصوص Split View که قول تجربه کاربری بهتری را داده است. این حقیقت محض که این ویژگی به کاربران امکان میدهد همزمان از دو اپلیکیشن استفاده کنند، بسیار مفید می نماید. کارهایی را تصور کنید که کاربران می توانند در عرض چند ثانیه و بدون مشغول کردن اپلیکیشن ها انجام دهند.

خصیصه دیگری با عنوان Slide Over در جدیدترین ورژن آی پد وجود دارد. این ویژگی به کاربران امکان میدهد حین استفاده از یک اپلیکیشن بطور موقت از اپلیکیشن دیگری نیز استفاده کنند.

با استفاده از حالت(mode) picture in picture اپلیکیشن مدیا در پنجره ای جداگانه نمایش داده میشود که بالای سایر اپلیکیشن ها شناور است. بدین ترتیب کاربران می توانند ویدئوها، فیلم ها و پادکست های مورد علاقه خود را تماشا کرده و همزمان با آن بدون آنکه نیاز به خروج از اسکرین باشد ،اطلاعاتی درباب آنچه تماشا میکنند کسب کنند.

بهترین مثال از تجربه کاربری برتر فراهم شده توسط آپشن های مولتی تسکینگ ، Vimeo app update می باشد. به چند مورد از ویژگی آن توجه کنید:

کاربران می توانند مستقیما از enhanced Spotlight ویدئوهای Vimeo را جستجو کنند.

کاربران می توانند ویدئوهای Vimeo را همزمان با استفاده از سایر اپلیکیشن ها در آی او اس 9 تماشا کنند(picture in picture).

کاربران می توانند با استفاده از Split View، در صفحه نمایش خود Vimeo را همزمان با سایر اپلیکیشن ها باز کنند.

بنابراین کاربران با استفاده از آپشن های مولتی تسکینگ می توانند از بیش از یک اپلیکیشن در دستگاه خود استفاده کنند و خدشه ای به تجربه کاربری آنها وارد نشود.

آپشن های مولتی تسکینگ مسیری جدید را بروی طراحان گشوده است و آنها برای آنکه به بیراهه نروند باید دستورالعمل های اپل را رعایت کنند، بخصوص اگر قصد استفاده از margin و طرح بندی(layout) ها را دارند. فاکتور مهم دیگر آپشن های مولتی تسکینگ، Auto Layout(طرح بندی خودکار) است. طرح بندی خودکار رویکردی بر پایه ی constraint(یک نوع تحمیل کننده به سیستم برای نشان دادن موضوعاتی که باید بگونه ای صحیح در سیستم نگهداری شوند) است که به طراح اجازه میدهد واسط های کاربری را بسازند که بطور دینامیک به تغییرات درونی و بیرونی واکنش نشان دهد.

طراحان همچنین باید Constraint ها را بخاطر بسپارند زیرا هنگامیکه نوبت به مولتی تسکینگ میرسد امکان دارد سایر اپلیکیش ها هنگامیکه اپلیکیشن دیگری در حال اجرا است مانع از اشتراک اسکرین شوند.

اپل Maps.

اپل بطور جدی روی اپلیکیشن نقشه های خود کار کرده است، بطوریکه درحال پیشی گرفتن از رقیب بزرگ خود گوگل مپ است. آخرین بخش از سیستم اجرایی، به یک اپلیکیشن مپ قابل ستایش انجامیده است که اطلاعات حرکت قطارها و اتوبوس را نیز درخود گنجانده است. افزودن اطلاعات سیستم حمل و نقل و معرفی نزدیکترین ایستگاهها بیش از پیش کمک کننده است. ویژگی دیگر آن برقراری ارتباط بهتر با کامپیوترهای مک می باشد.

بر روی اپلیکیشن مپ ،اپل برای پیشی گرفتن از رقیب بزرگ خود گوگل مپ ،هچنان راهی طولانی در پیش دارد. اما آنچه واضح است این است که اپل شروع بینظیری در جهت موفقیت داشته است.

طراحان، کنترلی بر آنچه که اپل مپ می تواند یا نمی تواند انجام دهد ندارند ،مثلا آنها نمی تواند میزان دقت اطلاعاتی که اپلیکیشن برای کاربران فراهم میکند را کنترل کنند، اما آنها می توانند روی پیوستن این نقشه ها به اپلیکیشن های خود تمرکز کنند.

نقشه ها در سرویس هایی که محوریت آنها براساس مکان می باشد بسیار مفید هستند. با افزودن نقشه های اپل به اپلیکیشن های خود، توسعه دهندگان می توانند به سمت متصل کردن کاربران به افراد، سرویس ها و مغازه های اطراف و دسترسی آسان پیش روند. آنها می توانند براحتی جستجوهای محلی را هدایت کرده، کاربران را در مکان های جدید هدایت کرده و یا با چندضربه روی دستگاه آی او اس خود به افراد همفکرد متصل شوند.

ترکیب اپل مپ با سایر اپلیکیشن ها به طراحان کمک میکند اطلاعات تصویری باکیفیتی برای کاربران فراهم کنند. آنها می توانند برای بالا بردن کارایی اپلیکیشن های خود از Place Pins پینترست الهام گرفته و از داده های جغرافیایی تصویری استفاده کنند.

فونت San Francisco.

تغییر ارزشمند دیگری که درآی او اس 9 ایجاد شده فونت جدیدی به نام سانفراسیسکو است. این فونت جایگزین فونت Helvetica Neue است که در ورژن قبلی استفاده میشد. این فونت بمنظور ارتقای خوانایی در اسکرین کوچک مانند اپل واچ طراحی شد. بسیاری از اپلیکیشن های شخص ثالث استفاده از این فونت را آغاز کرده اند.

این تغییردر فونت، تغییری معمولی نیست بلکه دلایلی اصولی برای این تغییر وجود دارند. مثلا فونت قبلی ،مناسب اسکرین هایی با سایز کوچک نبود به همین منظور  فونت سانفراسیسکو طراحی شد تا متن ها در اسکرین کوچک مانند اپل واچ خوانا باشند. (در اپل واچ از فونت سانفراسیسکو استفاده شد چرا که در این فونت فاصله میان حروف بیشتر بوده و بدین ترتیب خوانایی افزایش می یابد). شاید مهم ترین خصیصه ی این فونت، دینامیک بودن ذاتی آن است که به سیستم اجازه میدهد بصورت خودکار نمایش یا فونت متن را براساس سایز اسکرین تغییر دهید.

اما این فونت جدید چه تاثیری بر تجربه کاربری دارد؟ در دستورالعمل واسط انسانی آی او اس اپل اینگونه آمده است که یک تایپوگرافی بینظیر به ارتباطی شفاف می انجامد و ارتباط شفاف یکی از ارکان های تجربه کاربری است.

ویژگی های فونت سیستم توام با تایپ دینامیک عبارتند از:

انبوهی از فونت ها با سایزهای مختلف که صرفنظر از تنظیمات انتخاب شده خوانایی و تجربه خواندن کاربران را ارتقا میدهد.

فراهم کردن سازگاری خودکار در قالب هدایت و پیگیری(tracking and leading).

گزینه ی تعیین استایل های مختلف متن برای بلوک های مختلف هدلاین، Body text یا پاورقی.

تکست واکنشگر که بطور خودکار به هرگونه تغییر ایجاد شده از سوی کاربران در تنظیمات سایز تکست و تنظیمات دسترس پذیری واکنش نشان میدهد.

نیازی به گفتن نیست که این ویژگی طراحان را از شکنجه کردن مغز خود برای انتخاب فونت نجات میدهد. اکنون آنها فونتی دارند که همه فونت ها را اداره میکند.

نتیجه گیری.

با افزودن آخرین آپدیت ها به آی او اس 9، اپل گامی بلند بسوی سهولت استفاده از دستگاههای خود برداشته است. بعنوان یک طراح شما میتوانید از این خصیصه های نوآورانه و کارایی های برخی از اپلیکیشن های شکوهمندی که جزیی از آخرین ورژن آی او اس هستند ،استفاده کنید.