آیا از تماشای فیلم های فانتزی(تخیلی) لذت می برید؟ اگر پاسختان منفی است زمان آن رسیده در تصمیم خود تجدید نظر کنید. در دهه ی گذشته و با پیشرفت و ظهور تکنولوژی های جدید فیلم های علمی و تخیلی به واقعیت نزدیک تر شده اند.
با پیشرفت علم، اشیای روزمره در اطراف ما هوشمندتر میشوند حتی گاهی هوشمندتر از خود ما. اندیشیدن به این پیشرفت ها بیشتر از آنکه جالب باشد آزار دهنده است. اما من هیچگاه با پیشرفت فناوری مخالف نبوده ام و فناوری اینترنت اشیاء نیز از این قاعده مستثنی نیست.
براساس یک تعریف معتبر، اینترنت اشیاء عبارت است از سناریویی که در آن به اشیاء، حیوانات یا انسان شناسه های خاصی تعلق میگیرد و آنها میتوانند بدون نیاز به تعاملات انسان با انسان یا انسان با کامپیوتر داده ها را در شبکه منتقل کنند.
باوجود رشد سریع فناوری اینترنت اشیاء در عصر کنونی این فناوری چندان هم جدید نبوده و کمپانی های بسیاری مدتها در زمینه ی گجت های هوشمند بهم پیوسته مشغول فعالیت بوده اند. همین فعالیت ها موجب شد تا امسال در نمایشگاه فناوری شاهد انواع متنوعی از محصولات بدیع باشیم. با توجه به رشد سریع فناوری اینترنت اشیاء و رشد سریعتر آن در سال های آتی امکان دسترسی همگان به این فناوری فراهم خواهد شد.
بنابراین طراحان تجربه کاربری با برخی از چالش هایی که این فناوری، تحت عنوان کارایی و تجربه کاربری برایشان ایجاد میکند مواجه خواهند شد که به برخی از آنها اشاره میکنیم.
مساله ی اتصال.
حقیقت این است که فناوری اینترنت اشیاء همانطور که از اسمش پیداست بدون اتصال به شبکه اینترنت وجود خارجی نخواهد داشت. به این ترتیب این فناوری با اتصال به اینترنت و بدون مداخله ی انسان به انتقال داده ها مابین دستگاه ها و وسائل می پردازد. اهمیتی ندارد که اتصال به اینترنت وایرلس است یا خیر هرچند که امروزه بیشتر دستگاه ها از طریق وای فای به اینترنت متصل میشوند.
به کامپیوترها و گوشی های هوشمد دقت کنید مطمئنا همه ی ما بعضی اوقات مشکل اتصال به شبکه را تجربه کرده ایم بعنوان مثال بهنگام تماس ویدئویی ارتباط ضعیف بوده و یا سرعت بارگذاری وب سایت ها پایین بوده است و غیره. اما باوجود آزار دهنده بودن این مشکلات، به این قبیل اختلالات عادت کرده ایم. اما ما هرگز در استفاده از دستگاههایی مانند تستر، روشن کردن لامپ های اتاق و یا باز و بسته کردن درب های پارکینگ چنین اشکالاتی را تجربه نکرده ایم. درحقیقت تجربه ی کاربری ما در استفاده از ابزار روزانه از آنچه در استفاده از مشتقات وب تجربه میکنیم متفاوت است. در حقیقت ماهنگام روشن کردن لامپ انتظار یک واکنش آنی داریم. اما اگر اتصال به شبکه ضعیف باشد روشن یا خاموش شدن لامپ ها چند دقیقه طول خواهد کشید. و یا اگر بدلیل اختلال در سیستم نتوانیم یخچال را باز کنیم چه؟ قطعا در اولین نسل از فناوری اینترنت اشیاء با چنین مشکلاتی مواجه خواهیم بود و قطعا کاربران برای مواجهه با این مشکلات آمادگی نخواهند داشت.
مسائل مرتبط با اتصال به شبکه تاثیر بسزایی در تجربه کلی از اینترنت اشیاء داشته و از آنجاییکه این مسائل مشکلات فنی محسوب میشوند مردم عادی کاری از دستشان برنمی آید.
مشکلات مرتبط با واسط های چندگانه.
از آنجاییکه ایده ی فناوری اینترنت اشیاء از مدت ها قبل مطرح بوده است این فناوری در حالیکه با پرسش ها و مسائل بسیاری مواجه است پا به عرصه ی بازار مصرف کنندگان گذاشته است. یکی از مهم ترین مشکلاتی که وجود دارد این است که دستگاه های بسیاری به شبکه هوشمند اینترنت متصل شده و در نتیجه تک تک آنها هوشمند و مفید محسوب میشوند اما آنها بصورت تیمی و گروهی کارایی ندارند. به همین علت است که کاربران اذعان میکنند نمیتوانند تمام دستگاههای هوشمند خود را در یک نقطه یا مکان مشخص کنترل کرده و آنها را به همگام سازی داده ها وا دارند. مثلا اگر یک ماشین، ابزار ورزشی یا یک ترموستات هوشمند دارید برای هریک از آنها نیازمند اپلیکیشن های مختلف هستید. قطعا شما نمیتوانید دمای اتاق را براساس داده های ابزار ورزشی تنظیم کنید. همین امر موجب میشود تا کل تجربه کاربری محصولات IOT درهم شکسته شود. این نوع تجربه کاربری موجب پیچیده تر شدن زندگی روزمره میشود درحالیکه هدف این دستگاههای هوشمند آسانتر کردن زندگی روزمره است.
شایان ذکر است که در حوزه حل این مشکل پیشرفت هایی صورت گرفته است. تعداد معدودی از شرکت های بزرگ همچون All Seen Alliance و Open Interconnect Consortium در تلاشند تا مشکل همکاری مابین اغلب دستگاههای هوشمند را از حل کنند.
کارایی.
فرضیه ی فناوری اینترنت اشیاء برپایه ی تقویت و بهبود زندگی روزمره قرار دارد. این فناوری نه تنها فرمان Steve Krug که " مرا به فکر کردن وا مدار" بود را جامه عمل می پوشاند بلکه از آن فراتر رفته و بجای ما فکر میکند. این فناوری موجب میشود ما زمان کمتری را به مسائل خسته کننده و یکنواخت بپردازیم و درعوض زمان بیشتری را به مسائلی مانند عشق و دوستی که هنوز امکان کامپیوتری شدن آنها وجود ندارد اختصاص دهیم.
تمام آنچه که به آن اشاره بصورت تئوریکی شد،همگی خوب هستند اما واقعیت این است که این فناوری هنوز در ابتدای راه بوده و درست مانند وب سایت های اولیه در ابتدا با کمبود کارایی روبرو خواهد بود. بعبارت دیگر فناوری اینترنت اشیاء در ابتدا کارایی چندانی نخواهد اشت. مثال روشن کردن لامپ را به خاطر آورید، روشن کردن لامپ بصورت دستی تنها با فشردن یک کلید انجام میشود در حالیکه انجام این کار بصورت هوشمند به اقدامات بیشتری نیاز دارد. برای انجام اینکار ابتدا باید قفل گوشی خود را باز کنید سپس اپلیکیشن مورد نظر را باز کرده و درنهایت دکمه روشن کردن لامپ را فشار دهید. اما از جهت دیگر نیز اگر روی کاناپه مشغول استراحت باشید قطعا ترجیح نمیدهید لامپ ها را بصورت دستی خاموش کنید.
در پایان، بهترین روش برای مواجهه با این چالش ها و رفع آنها این است خودتان را بجای کاربران قرار دهید و این فناوری را همانند آنها و به شیوه ی آنها تجربه کنید. این امر باعث میشود تا مشکلات مهم مطرح در زمینه ی کارایی و نحوه ی بهبود تجربه ی کاربری را کشف و مرتفع کنید. اما مراقب باشید و دستگاهها را بدقت تحت نظر داشته باشید تا مبادا برعلیه اربابان خود قیام کنند.